Voorkomen van een burn-out of overspannenheid

Verschil burn-out en overspannen?

Een burn-out en overspannenheid zijn niet hetzelfde. Het verschil? Als je overspannen bent, dan kun je de situatie nog omkeren. Door goed op jezelf te letten en rust te nemen, voel je je weer beter. Is de stress weg? Dan herstel je weer. Bij een burn-out kun je de stress wel weghalen, maar daarmee zijn de klachten nog niet verdwenen. Je hebt dan langere tijd nodig om te herstellen. Dat ontstaat dan ook niet van de een op de andere dag. Een burn-out begint vaak met lichamelijke klachten, daarna volgen cognitieve problemen en gedragsveranderingen en tot slot kun je last krijgen van emotionele klachten.   

Klachten overspannen zijn 

Na een paar stressvolle weken merk je ineens dat je wel héél moe bent, onrustig slaapt of snel boos wordt. Je hebt lichamelijke klachten, zoals hoofdpijn, nekpijn en huidinfecties. En misschien kun je niet meer goed tegen lawaai, pieker je veel en word je iets sneller emotioneel. Ook kun je last krijgen van cognitieve klachten. Je hebt bijvoorbeeld een opgejaagd gevoel en houdt maar met moeite je aandacht ergens bij. En heb je ook meer behoefte om te snoepen, ben je cynischer en heb je minder zin om te sporten? Stuk voor stuk signalen dat je overspannen bent. Je hebt dan een tijd te veel stress ervaren. Dat kan zowel door positieve als negatieve ervaringen komen. Bijvoorbeeld omdat je een nieuwe baan hebt of omdat je partner ziek is.

Klachten burn-out

Overspannenheid kan dus omslaan in een burn-out. Als je een lange periode met stress kampt, dan kan je in een burn-out belanden. Je hebt dan het gevoel dat je geen controle hebt over de situatie. Je hebt last van emotionele klachten, bijvoorbeeld huilen of boosheid. De klachten die je hebt lijken op die van overspannenheid. Wel merk je bij een burn-out vaak dat je lichaam nog meer ‘op’ is. Je bent fysiek uitgeput. Het is een blokkade waarvan het herstel langer duurt. De oorzaak kan werk gerelateerd zijn, maar ook privégebeurtenissen hebben invloed. Vaak speelt er op meerdere terreinen in je leven iets.

Burn-out en overspannenheid voorkomen door veerkracht te ontwikkelen

Je voorkomt een burn-out of overspannenheid door aan je veerkracht te werken. Je weet dan goed om te gaan met stressvolle situaties en ‘buigt daarna weer terug’. Net als een elastiekje dat je uitrekt, maar altijd weer dezelfde vorm terugkrijgt. Veerkrachtige mensen hebben net zo veel stressvolle situaties of tegenslagen als andere mensen. Ze kunnen er alleen beter mee omgaan. Lees meer over veerkracht en hoe je meer veerkracht ontwikkelt.

Wat te doen als je overspannen bent door je werk?

Geef in elk geval aan dát je overspannen bent. Een eerlijk en open gesprek aangaan, is belangrijk. Dat vraagt iets van werknemers, maar ook van leidinggevenden en werkgevers. Zorg voor een open cultuur waar genoeg tijd wordt ingepland voor een persoonlijk gesprek. In zo’n gesprek kun je ook bespreken hoe aan herstel te werken. Bijvoorbeeld door even vrij te nemen. Let dan wel op dat jullie nog regelmatig contact houden. Want de verbinding blijven voelen met anderen, is heel belangrijk als het om herstel gaat.

Herstel als je overspannen bent of een burn-out hebt

Hoe het herstel eruitziet, is persoonlijk en voor iedereen anders. Toch bestaan er kaders voor. De eerste stap is acceptatie en rust. Daarna volgt een fase van reflectie. Wat is hier misgegaan? En vooral: wat kun je veranderen? Vervolgens is het belangrijk om tot oplossingen te komen.