Model DNA van ontwikkeling

Er borrelt al van alles, maar veelal onbewust. In deze fase onderzoek je hoe het ervoor staat met de ontwikkelervaring bij de medewerkers en wat hen stuurt of tegenhoudt. Je verdiept je in wat er zowel bij jezelf als de ander in ‘de rugzak’ zit. Sla je deze fase over? Dan ontbreekt de aansluiting bij de ander en is de kans groot dat de ontwikkeling faalt of een hele trage start kent.

Naar fase 2

Fase 2 kenmerkt zich door de oproep om in beweging te komen. Dit kan van alles zijn: een specifieke gebeurtenis, een telefoongesprek of een meeting. De oproep kan extrinsiek of intrinsiek zijn. De manier waarop de oproep wordt vormgegeven, is bepalend voor de actie die volgt. Zonder oproep: geen actie. Het is dus heel belangrijk dat de oproep aansluit bij ‘de rugzak’ en drijfveren van de ander(en).

Naar fase 3

Een verzoek om in beweging te komen, kan weerstand tot gevolg hebben. Deze fase van weerstand is de derde fase van het model. Deze fase zien we met name bij een extrinsieke oproep. Weerstand herken je aan het vasthouden aan het oude. Je kijkt dan achterom, in plaats van vooruit en ontkent de noodzaak om te veranderen. 

Als weerstand niet (h)erkend wordt, wordt de reis voortijdig afgebroken omdat de energie vooral naar het verleden gaat en niet naar de toekomst.

Naar fase 4

In fase 4 is het gelukt om de weerstand hanteerbaar te maken. Nu is het tijd om vooruit te kijken. In deze fase gaan we op zoek naar de mogelijkheden. We kijken nu niet achterom, maar naar de toekomst. Welke mogelijkheden kan de nieuwe werkelijkheid bieden? In deze fase zoek je een (interne of externe) mentor die jou of je medewerker(s) helpt bij het vinden van opties die aansluiten bij hun drijfveren. 

Naar fase 5

Fase 5 is de fase van kiezen. Een belangrijke vraag die je jezelf in deze fase gaat stellen is: ga je voor gelijk of ga je voor geluk? Er is geen goed antwoord, het belangrijkste is dat je de keuze voor de volle 100% maakt en dat je de verantwoordelijkheid voor de gevolgen neemt. Sla je deze fase over of lukt het niet een weloverwogen keuze te maken? Dan ontstaat er verzuring en (nieuwe) weerstand. 

Naar fase 6

In fase 6 zijn de eerste successen zichtbaar: (schijnbaar) positieve resultaten als gevolg van de gemaakte keuzes. De gevolgen van die keuzes worden dus zichtbaar. In deze fase vier je de eerste successen, maar je staat er ook bij stil dat je er nog niet bent. Je hebt alleen nog maar het ticket voor de rest van je ontwikkelreis geboekt. 

Naar fase 7

Na de succesrush van fase 6, wordt het in deze fase even zwaar. Je ziet dat medewerkers afhaken in het ontwikkelproces. Want na de eerste successen, worden nu ook de eerste tegenslagen zichtbaar. Nu blijkt dat de verwachtingen over de reis niet altijd helder waren of zijn. Kantel deze negatieve spiraal door in deze fase de juiste taal te spreken. Dit zorgt ervoor dat mensen proactief reageren in plaats van reactief. Afhaken in deze fase betekent terug (oversteken) naar fase 1, waardoor je een negatieve ervaring in je rugzak stopt (‘zie je wel, het is weer niet gelukt!’) De volgende keer dat er een vergelijkbare oproep wordt gedaan, telt deze extra bagage als nog meer weerstand. 

Naar fase 8

Fase 8 confronteert je met de vraag: ‘weet je waar je ‘ja’ tegen gezegd hebt?’ Nu de successen én de belemmeringen van het besluit helder zijn, is het tijd om opnieuw de verwachtingen te managen en (zo nodig) te hercontracteren. In deze fase besluit je hoe je met eventuele tegenslag omgaat en zorg je er tegelijkertijd voor dat je het doel niet uit het oog verliest. In deze fase houd je jouw waarom en het waarom van de ontwikkeling goed in het vizier.

Naar fase 9

Wanneer er in fase 8 alleen gefocust wordt op wat niet goed gaat, ga je schatgraven op een plek waar beton ligt. In fase 9 kom je dan ook opnieuw weerstand tegen. Deze fase draait om het accepteren van imperfecties en kwetsbaarheden en om het erkennen va persoonlijke tekortkomingen. Deze kwetsbaarheid legt de basis voor vertrouwen en geeft je de mogelijkheid om te focussen op de skills die je wél in huis hebt.

Naar fase 10

Fase 10 is de fase van verzoening. Tegenslagen zijn overwonnen, successen geboekt, talenten zichtbaar geworden en er wordt aan duurzaamheid gebouwd. In deze fase blik je terug op de opbrengst uit de vorige fases en er is vertrouwen in de reis die nog komen gaat. 

Naar fase 11

Nu je weet wat je kunt oogsten, is het tijd om dit te manifesteren. Er kan gehandeld worden vanuit authenticiteit. Fase 11 is de fase van staan en opvallen in plaats van vallen en opstaan. Je weet waar je voor staat en gaat.

Naar fase 12

In fase 12 is het tijd om te evalueren, terug te kijken en inzichten te delen. Welke doelen zijn behaald? Welk succes gevierd? Welke ervaringen opgedaan? Het vieren van succes en delen van inzicht met anderen draagt bij aan de duurzaamheid van de gemaakte reis.